Drenkeling redt drenkeling

 

De Limburger, Will Gerritsen

Ooit leden ze aan hevige angsten, paniekaanvallen, fobieën, dwangneuroses, hyperventilatie, burn-out of depressiviteit. Tegenwoordig zijn ze zelf therapeut en behandelen overal in het land lotgenoten met de zogeheten MaatKracht methode. Yolanda van Haaren (45) [therapeut ] ging twaalf jaar lang door diepe dalen. Het begon in 1988 toen ze overdag een opleiding in Amsterdam volgde en ’s avonds en in de weekends als verpleegkundige sappelde. Elk beschikbaar uurtje stak ze in studie, werk of huishouden en dat werd haar te veel. Ze kreeg last van hartkloppingen. Kon zich niet meer ontspannen. „Terwijl ik in de polikliniek bezig was, kreeg ik een raar gevoel in mijn hoofd, alsof ik zou vallen. Ik raakte helemaal in paniek, dacht dat ik dood ging. Het was zo’n enge ervaring. Iemand in de poli nam me mee naar buiten. ‘Joh, je hebt gewoon hyperventilatie’, zei ze”.

De huisarts gaf haar een pot kalmerende tabletten mee en pillen voor het hart. Enkele jaren later stak een depressie de kop op. „Ik liep de hele dag te huilen en was doodmoe. Ik probeerde mijn problemen te verbergen. Kreeg last van schuldgevoelens. Ik brak eens mijn voet. Oh, wat was dat heerlijk. Ik hoefde niet te verbergen dat ik eigenlijk niets meer kon. Ik bleef na de komst van de kinderen doorwerken. Als ik niet werk, hoor ik er niet bij, dacht ik. Ik moest zorgen voor mijn kind van drie maanden, maar kwam pas om half twaalf, twaalf uur ’s avonds thuis. De dokter schreef antidepressiva voor, echter in een verkeerde dosering waardoor ik hondsberoerd werd. Ik had last van angsten, bijvoorbeeld om naar buiten te gaan. Gelukkig heb ik daar nooit aan toegegeven. Ik werd een hypochonder. Jarenlang heb ik gedacht dat ik een hersentumor had. Therapie? Oh ja, ik heb van alles gedaan, yoga, mensendieck, acupunctuur, hulp gezocht bij een psycholoog, psychiater. Niets hielp. Ik werd wanhopig. Ik was helemaal op.” Volgens schattingen zijn er in ons land vele honderdduizenden Yolanda’s, mannen en vrouwen die ten prooi vallen aan stoornissen als burn-out, angst, paniek en dwangneuroses en daar jarenlang onder gebukt gaan. Ze lopen soms de deur plat bij hulpverleners en ondergaan een bonte verzameling van therapieën om zich aan hun problemen te ontworstelen.

Niet iedereen is echter tevreden over het werk van therapeuten. De behandelaars verrichten in hun eigen discipline heilzame arbeid, maar kijken niet altijd over de muren van hun eigen vak heen. Resultaten blijven uit of laten te lang op zich wachten. Uit onvrede hierover hebben voormalige cliënten zelf een methode ontwikkeld waarin ze -nu in de rol van therapeut- de klachten op een veelomvattende manier aanpakken. Een van deze ex-patiënten is Yvonne Pouwer uit Zetten. Haar leven stond jarenlang in het teken van extreme angsten. Ze durfde niet meer alleen de deur uit, onder meer omdat ze doodsbang was ontvoerd te worden. Ze ging hyperventileren en had „verder nog wat fobietjes”. Uiteindelijk werd ze weggezogen naar een letterlijk duistere depressie: „Ik heb vier maanden met de gordijnen dicht thuis gezeten”.

Dankzij een uitgekiende behandeling met antidepressiva, ademhalingsoefeningen, psychosociale begeleiding en gedragstherapie is ze na jaren sukkelen weer helemaal opgeknapt. Deze gecombineerde aanpak, uitgedokterd door ex-cliënten, sprak haar zo aan dat ze een opleiding tot therapeute volgde. Een jaar geleden zette ze een eigen organisatie opzette, MaatKracht genaamd.

Haar ambities zijn niet gering: op negen plaatsen in Nederland hebben zij en andere therapeuten, allemaal ex-cliënten die door haar zijn opgeleid, een praktijk geopend en dat aantal moet nog verder groeien. MaatKracht heeft een telefonische hulpdienst in het leven geroepen die 365 dagen per jaar door vrijwilligers en ook de deelnemende therapeuten, allemaal ex-cliënten, wordt bemand. Yvonne Pouwer: „Wij kunnen ons inleven in de cliënt. We hebben hun klachten zelf ook gehad.”

Het geloof in eigen kunnen is groot. Pouwer: „We helpen 95 procent van de mensen die bij ons aankloppen. De resterende 5 procent betreft mensen met ernstige psychiatrische klachten. We verwijzen hen door naar de psychiater.” Volgens Pouwer onderhouden de therapeuten goede contacten met psychiaters, psychologen en huisartsen.

MaatKracht gaat ook prat op snelle resultaten. Binnen acht tot tien sessies van een uur moeten de betrokkenen zich een stuk beter voelen. Onder de clientèle bevinden zich mensen van allerlei slag, van een huisarts met hyperventilatie tot een vrouw met smetvrees: haar man moest zich na thuiskomst op de deurmat helemaal ontkleden om zo de gevreesde ziekteverwekkers buiten de deur te houden.

Hoe gaan de therapeuten te werk?

Ademtherapie is een belangrijke pijler van de MaatKracht methode. „De meeste mensen ademen verkeerd door stress, spanningen, zonder dat ze dat zelf weten. Hierdoor kunnen sommigen last krijgen van hartkloppingen, duizeligheid, onrust, gejaagdheid. Ze gaan hyperventileren”, zegt Pouwer. Als een soort EHBO-maatregel krijgen ze allereerst een bepaalde ademhalingsoefening „die als paniekhendeltje werkt. Je ademhaling zorgt ervoor dat je rustig wordt en je leert zo snel je angst en paniek te onderdrukken”. Daarna leren de betrokkenen stapje voor stapje weer op de juiste, natuurlijke manier adem te halen zodat ze op den duur niet meer de ‘paniekhendel’ hoeven over te halen.

Een punt van aandacht in de methode MaatKracht is verder de mogelijke inzet van antidepressiva. De opbouw en dosering van deze middelen luisteren heel nauw en zijn doorslaggevend voor het succes. Yolanda van Haaren kwam bij Yvonne Pouwer in therapie. „Ik kreeg mijn antidepressiva in een onjuiste dosering. Die dosering werd dan ook heel langzaam gewijzigd. Ik knapte er echt van op”.

Daarnaast krijgen de cliënten psychosociale begeleiding en gedragstherapie. Deze therapie moet de betrokkene helpen het zogeheten vermijdingsgedrag te overwinnen. Yvonne Pouwer: „Onder hyperventilatie gaan vaak angst en paniek schuil. Ervaar één keer een hyperventilatieaanval bij de kassa van Albert Heijn en je doet geen boodschappen meer. Deze mensen gaan drukte mijden en durven uiteindelijk niet meer de deur uit”. In de gedragstherapie leren de cliënten in een groot aantal minieme stapjes hun vermijdingsgedrag af. Pouwer: „Ze weten hun ‘paniekhendeltje’ te bedienen en de medicamenten zorgen dat ze zich beter voelen. Dan is het moment aangebroken waarop ik ze voorzichtig vraag iets uit te proberen. Ga eens op een dag dat je je goed voelt bij de buurvrouw op de koffie. En zo kom je steeds een stapje verder.”

Wat vindt de vakwereld van ex-cliënten die als therapeut optreden? Psychiater Dirk Corstens van de RIAGG-Maastricht: „Het lijkt me een fantastisch initiatief. Ik ken MaatKracht niet, maar ik verwijs wel eens mensen door naar de fobieënclub waar men in groepsverband elkaar helpt. Het succespercentage is hoog. Zeker bij angststoornissen geldt dat de cliënt gemotiveerd moet zijn. Wie is beter in staat om daarvoor te zorgen dan een ex-cliënt? Die heeft dezelfde weg doorlopen.”

Yolanda van Haaren durft na de therapie bij Yvonne Pouwer het leven weer aan. „Het gaat echt toppie met me”, klinkt het monter. „Ik kan mij heerlijk ontspannen. Mijn ademhaling geeft mij sinds ik de ademtherapie heb gevolgd weer rust”. Zij heeft dezelfde weg ingeslagen als Yvonne Pouwer. Yolanda heeft bij haar een opleiding als therapeut voltooid en is sinds kort in Venray een praktijk begonnen: „Niet om er rijk van te worden. Nee, ik zou iedereen die dezelfde problemen heeft als ik heb gehad naar de therapie willen slepen.

"Als ik Yvonne toch eerder was tegengekomen... Ik wil niet beweren dat het allemaal zo ellendig was, maar mijn leven had tien jaar eerder honderd keer leuker kunnen zijn.”

<< terug naar publicaties